Deniz Ezer

  Bence TOLSTOY ‘’savaş ve Barış’’ kitabını yazdığında özenip, yeni bir din oluşturmak adına kurgusunu yapıp  hareket etseydi kendisini peygamber yapacak yeni bir din oluşturabilirdi.Çünkü kendine has özgünlüğüyle romandan öte destansı bir kitap Savaş ve Barış,tabiki bir din kitabı değil ama Tolstoy’un kendi tanımladığı biçimiyle Tarihsel bir günlükten ötede bir kitap.1800’ü aşkın sayfa,2-4 cilt.Kısaltılmış basımları,çocuklar için derlenmiş basımları dışında  filmleri,BBC tarafından yapılmış mini dizisi.. Tüm oyunculuk kariyeri boyunca sayısız ödülün sahibi olan,1954'te "Roman Holiday" ile kazandığı Oscar'ın yanında tam 4 kez En İyi Kadın Oyuncu Oscar'ına aday gösteren,Bunun yanında 2 kez İngiliz Film Akademisi Ödülleri BAFTA'yı kazanan Audrey Hepburn’un oynamaktan en çok gurur duyduğu film.Dünyanın her yerinde kabul görmüş klasik bir başyapıt  harika değil mi?Savaş ve Barış Romandan çok ötesi bir kitap. Robben Adası’ndaki hapis cezası sırasında “Savaş ve Barı...

  Köleleştirilmiş bir yaşamın için de bocalayan insanların ‘’ bu duruma isyan ediyorum’’ denilen başkaldırı duygusunun uzağında kalmış olmaları ilginç geliyor çoğu zaman.Her çağda başka isimlerle anılan köleleştirilen toplumlar var. Eski dönemlerde, Asya'da ve Afrika'da veya oradan getirilen köleler basit bir biçimde köle olarak adlandırılırdı. Ortaçağlarda "serf "olarak adlandırıldılar; Hindistanda Sudralar denildi, Osmanlı Döneminde savaşta ganimet olarak alınan köleler vardı.Hatta   esirciler olarak adlandırılan ve Osmanlı topraklarında köle ve cariye ticareti yapan kişiler özellikle I. Murad döneminden itibaren görülmeye başlanmıştı. Savaşların akabinde devletin beşte birlik payının dağıtılmasının ardından kalan esirler, savaş meydanlarında tacirlere satılıyordı.İşin ilginç tarafı tüm inanç sistemlerinde reddedilen kölelik gücünü dinden alan imparatorluklarda veya devletlerde daha çok görülüyordu.Hangi çağ olursa olsun, hangi, devlet veya imparatorluk olursa ols...

  Dünyanın çok acı çektiğini görüyorum. Ama bunun nedeni, kötü insanların uyguladığı şiddet değil, iyi insanların suskunluğu. Napolyon Bonapart Yaşamın içinde seyir gösteren bin bir kötülüklere şahit oluyoruz.Sıradanlaştırılan her şey  yavaş yavaş bizden alınanlar oluyor.Toplumsal sorunlara ilgi varmış görüntüsünün altında gerçek bir ilgisizlik olduğu kesin,zira ilgi beraberinde tepkiyi getirmelidir.Ortalama insan vicdanının ilgi gösterdiği herşeye  hareket etme dürtüsü vardır.Oysa bu dürtü de kaybolmuş durumda. Kayıtsız kalındıkça kamuoyu dayanışması denilen özünde duyarlılık üzerinde kurulan kamusal dayanışma ve vatandaşlık bilinci kayboluyor bu durumda da kötülüklerin birer seyir nesnesine dönüşmesine ve magazinleşmesine sebep olmakta.Hayatın kendisi artık izlediğimiz sinema filminin konusu gibi algılanır.Yaşam bir çoğu için bir sinema perdesine dönüşmektedir.Ancak unutulan bir durum var.İnsan bir seyirciyse ve kötülük izlenilen sinema perdesi ise ikisi de bir bütün...

Yüzünden gülümseme eksik olmayan kadına, anneme ... "Bu kez dağlar doğursun beni anne Sen de ılık bir yağmur ol Durmadan yağ, kanayan yerlerime"                              Haydar Ergülen  Daha 14 gün önce sohbet ediyorduk.Nereye baksam seni arıyorum, kuş bakışıyla geziniyor gözlerim her uyku öncesi, özlediğim gülüşünü hatırlamaya çalışıyorum,aklımda sen, yüreğimde sen..Seni sarmak kokunu çekmek, sesinin yankısını hissetmek ve emek yoğurmuş ellerine dokunmak...Sevgili annem yeniden başlatsaydık bu kısa film öyküsünü, yeniden başlatsaydık seninle geçen güzel günleri, ayakta durabilmek için dizlerini yeniden ödünç verseydin.Sabahları uyandığımda günaydin deyip güç katan sözlerinle başlasaydım güne. Gidişine gökyüzü ağladı, yağmurlarla uğurladık seni annem. Başkasının acısını ne kadar hissetseniz de,sizin başınıza gelmeden anlayamazsınız ne kadar zor olduğunu annenin ölümünü.Anne candır, kendisinin bir parçası...

  Kişisel olarak günlük yaşamımda  çevresini kara düşlerden uyandirmak için mücadele eden insanlarla, düzlüğe çıkma mücadelesinde bulunan, umut ile yaşamaya devam etme uğraşında bulunan insanlar ile iletişim kurmayı seviyorum.Okudugum kitaplardan,izlediğim fimlere kadar bu arayışım hep vardir.Tolstoy,Gorki,Dostoyevski,Yaşar Kemal,j.Steinbeck v.s bu yaşam sürecinin belirleyicileri olmustur. Cemal Süreya bir röportajında “ 1931 yılında doğdum. 1937 yılında annem öldü. 1944 yılında dostoyevski'yi okudum. o gün bugün huzurum yoktur ” diyor. Okumanında önemi burda başlıyor.Yalnız bireysel gelisimlerimiz değil, siyasi ve toplumsal bilinçlenmeler de pek çok kuşak için önce çocuklukta, ergenlikte edebiyatçılar ve eserleri ile başlıyor.Cemal Süreya'nın huzurunu kaçıran okuduğu Dostoyevski'nin beynini sıkması,yorması değildi Dostoyevski'nin daha da derinleri kurcalayan kelimeleriydi.Saklı olan düşünceleri ortaya çıkarıp,sorgulatan  mekanizmasıydı.Temmuz'un sıcaklıgında okun...

  Umudun ölmesi, insanın ölmesinden daha beterdir Alim. İnsan ölür, ölüm haktır. En kötüsü, beteri, dayanılmazı umudun ölmesidir, sen bizim umudumuzu neden öldürdün Alim?( İnce Memed 4, Yaşar Kemal) Umut-yaşam,umut-ölüm  arasında derin bir ilişkinin olduğunu hep düşünmüşümdür.Umut dolu insanın yaşama daha sık bağlanacağı,umudunu yitirmiş insanın ölüme daha yakın olacağı genel geçer bir olgu benim için ;hatta belki de birçoğumuz için öyledir.Asıl mevzu umut ise umut hangi koşullarda yok olur? Sorusu ayrı bir yazı gerektirir elbet ;ben ise bu soruya genel bir cevap veriyorum.Yaşadığımız coğrafyanın düzeni veya başka bir ad ile söyleyeceksek sistem diyorum.Düzen (sistem) derken ekonomik şartlar,adil bölüşüm ve buna bağlı olarak refah düzeyi,insanların kendini ifade edip edememesi,yozlaşma,ahlaki durum,işsizlik ,tv programlarının içeriği,adalet’in eşit dağıtılıp dağıtılamadığı v.s  günlük yaşamda muhatap olduğumuz aklımıza gelen herşey… Yaşadığımız sistem'in’in kendisi ad...

                                                                              Ruhunu yitirmiş bu çağın vebası; düşünememek değil, hissedememektir.DOSTOYEVSKİ İlginç zamanları yaşıyoruz ;kuantum enerji,çekim yasası,yoga   türleri, yaşam koçluğu ve kişisel gelişim teorileriyle boğulmuş çağımızda,biraz durup dinlendiğimizde aslında aynı zaman diliminde dönen ve kendisiyle mücadele eden varlığın insan olduğunu görürüz.Hayal gücümüzün tek ham maddesinin zaman olduğunu ve o yaşanan zamana göre herşeyi şekillendirdiğimizin farkına varırız. Her dönemin kendine özgü psikolojisi   oluşur her dönem kendi psikolojisini yansıtır. Sermayenin,paranın ve değerli metaların   yaşamı belirlediği , çağın tam ortasındayız. İnsanın derin erdemliliğini,ve yüceliğinden doğan toplumsal ilişkileri,...

  ‘’kapitalizm gölgesini satamadığı ağacı keser’’ k.marks Toprak,ağaç,deniz,taş,göl,nehir   kısaca doğanın kendisi cömertçe ve karşılıksız insan ve tüm canlıya ihtiyaç olan herşeyi veriyor.Bu anlamda Doğa’ya Tanrı sıfatı yakıştırması da çok yaban durmuyor. Doğanın yarattığı devinim yaşamın ta kendisidir. Tarihsel olarak baktığımızda düşünce tarihinde   insan-doğa ilişkisi ilkçağlardan beri süregelen bir ilişkidir. Önceden Doğa’yı anlamaya çalıştı insanoğlu;İlkçağ filozoflarının doğaya yönelişlerinin temelinde doğaya egemen olma değil, onu anlama çabası yatmaktaydı.Oysa 16. ve 17. Yüzyıllara gelindiğinde özellikle Bacon ve Descartes’la başlayan ve aklın tek ölçüt olarak görülmesiyle formüle edilen bu anlayış, yani bilimsel dünya görüşü, insanın hem kendisini hem de çevresini algılama biçimini bütünüyle değiştirmiş tamamen   mekanik bir doğa tasarımı ortaya çıkmış ve artık doğanın akıl yoluyla tasarlandığı ve dönüştürüldüğü bunun sonucundada hakim olunduğu yeni b...

  K.Marks insanlığın geleceğini kurtaracak yegane sınıfın işçi sınıfı(proleterya) olduğunu söylüyordu.Üstelik bunun bilimsel temellendirmesini de yapmıştı.Fakat aynı Marks ‘ın sınıf üyeleriyle ilişkilerinin pek olduğu söylenemezdi.Ayrıca Genç Marks Weitling gibi sendikacı işçilerlede anlaşamıyordu.Ama sınıfın tarihsel önemi ve rolü konusunda tereddütü yoktu.Marks bu   işin bilimsel yönünü düşündü ve bilimsel yönünü ortaya koydu.Marks ve Engels sosyalizmi bilimsel ve ütopik olarak ikiye ayırdığıda söylenebilir.Örneğin ütopik olarak nitelendirilen sosyalistlerin işçi sınıfının uğradığı sömürüyü adaletsizlik ve hukuksuzluk olarak görmelerinden dolayı düzeltilmesini talep etmeleri Marks’a göre bilimsellikten çok ‘’ahlaki’’ bir bakış açısıydı.Ahlak ise zaten bir üst yapı kurumuydu.Bu sorunu yani adaletsizliği yasalarla çözmek yerine asıl sorun edilmesi gerekenin sınıfın kurtuluşunun bilimsel temellendirmesini yapabilmekti. Marks   işçi sınıfına yönelik ‘’acıma duygusu üzerin...

İki hafta önce Orhan Veli’yi andık.Orhan Veli bana göre çağın en önemli şairlerinden birisi.Kullandığı meteforlar ve anlatmak istedikleri ile değerlendirdiğimizde şiirlerinde sıradan görülen her şeyin aslında bir inceliğe sahip olduğunu görebiliyoruz.Orhan Veli'yi ve garipçileri tanımlarken çoğu entelektüel sıradanlıktan  ve hatta  lümpenlikten bahseder.Oysa Orhan Veli’nin şiir kaynağı sıradan insanların sınıfsal yaşam sancılarının olduğu net görülebilir.Örneğin ‘’Kuyruklu Yıldız’’ şiirine bile baktığımızda kedi üzerinden bir sınıfsal bakış açısını net görebiliyoruz. ‘’ Uyuşamayız, yollarımız ayrı; Sen ciğercinin kedisi, ben sokak kedisi; Senin yiyeceğin, kalaylı kapta; Benimki aslan ağzında; Sen aşk rüyası görürsün, ben kemik. Ama seninki de kolay değil, kardeşim; Kolay değil hani, Böyle kuyruk sallamak Tanrının günü.’’   Bu dizelerde sokak kedisi ile ciğercinin kedisinin yaşam farklılığını koyarken aynı zamanda ciğercinin kedisinin aynı yaşamı sürdürebilmesi içinde özgü...